Na zdjęciu proces mycia ekokubków wielorazowych Nicknack – zakupionych dla raciborskiego festiwalu Intro

przez tamtejszy Browar Zamkowy – w myjni przemysłowej Nicknack, znajdującej się na Śląsku.

Myjnia umyła już setki tysięcy polskich ekokubków wielokrotnego użytku. #kubekwielorazowy

 

Ekokubki wielorazowe produkcji Nicknack z nadrukiem IML (In mould labelling): Perły, stadionu „PGE Narodowy”, hokejowego GKS Tychy, piłkarskiego Górnika Zabrze, marki Lech, miasta Rybnik i festiwalu Co jest grane 24.

 

Ekokubki wielorazowe produkcji Nicknack z nadrukiem w technologii sitodruku rotacyjnego: Audiolake, Red Bull, Adidas Runners Warsaw, Browaru Zamkowego Racibórz, festiwalu Instytut, ponownie Red Bull (z odwzorowanym pantonem granatu Red Bulla) i festiwalu Boski Fest.

 

KUBEK WIELORAZOWY A NOWA DYREKTYWA UE

 

w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko z dnia 24.10.2018 r.

 

Ostatnia aktualizacja posta: 20.04.2020.

Zapraszamy na bloga, na którym informujemy o najnowszych wdrożeniach systemu kaucjonowania TUTAJ.

 

 

Główne wątki opracowania.

 

1. Nowa dyrektywa UE zmusza kraje członkowskie do docelowej eliminacji stosowania plastikowych jednorazówek, w tym jednorazowych kubków. Już obecnie z „jednorazówek” rezygnuje wiele znanych marek. Problemy z koronawirusem nie wpłynęły na prace związane z wdrożeniem dyrektywy.

 

2. U podstaw zmian leży dążenie do modelu gospodarki o obiegu zamkniętym, której celem jest racjonalne wykorzystywanie zasobów np. poprzez recykling i używanie opakowań wielorazowych.

 

3. Kraje UE będą zobowiązane do prowadzenia szerokiej edukacji w zakresie ochrony środowiska a „Ekowizerunek” będzie ważnym ogniwem w postrzeganiu danej firmy czy marki.

 

4. Kubek wielorazowy uznaje się za ekologiczny po jego piątym użyciu. Wyprodukowany z polipropylenu (PP) jest też całkowicie bezpieczny dla zdrowia. Wytrzymuje tysiące cykli mycia bez szkody dla niego samego i nadruku, jaki posiada.

 

5. Dzięki kaucjonowaniu kubka wielorazowego na imprezach nie powstają śmieci w postaci zużytych kubków jednorazowych, co powoduje znacznie obniżenie kosztów sprzątania oraz gospodarki odpadami. Przeżywanie imprezy bez śmieci w polu widzenia jest też dla jej uczestników dużo przyjemniejsze. Użyte ekokubki są z kolei myte (wyparzane) i wracają na następną imprezę.

 

6. Organizatorzy imprez (kluby sportowe, operatorzy aren, ogrody zoologiczne, parki tematyczne, gastronomowie) dodatkowo zarabiają na sprzedaży kubków wielorazowych, jeśli są one spersonalizowane. Kubek wielorazowy to doskonałe narzędzie marketingowe a jego powierzchnia jest też powierzchnią reklamową.

 

7. System kaucjonowanego kubka wielorazowego posiada rekomendację naukowców m.in. z Niemiec, Austrii i Szwajcarii jako najkorzystniejszy – z istniejących systemów sprzedaży napojów na imprezach masowych – pod kątem wpływu na środowisko naturalne (również w porównaniu z używaniem kubka biodegradowalnego).

 

8. Proces wdrożenia – począwszy od roku 2016 – systemu kaucjonowanego kubka wielorazowego na największych festiwalach w Polsce (Katowice, Warszawa, Gdynia, Kraków, Olsztyn, Lublin, Kazimierz Dolny, Lądek Zdrój itd.) oraz w roku 2019 w Arenie Gliwice oraz na Stadionie Zimowym w Tychach (hokejowy GKS Tychy) pokazuje jaki kierunek obrali organizatorzy imprez masowych oraz operatorzy aren. Również miasta i gminy decydują się na system; Pierwsza w Polsce miejska impreza masowa z systemem odbyła się w Rybniku (1-4.05.19 Maj, bzy, Rybnik i Ty), z kolei pierwsza gminna w podwrocławskiej Długołęce (8-9.06.19 – Dni Gminy Długołęka).

 

9. System od wielu lat jest standardem na imprezach masowych u naszych zachodnich i południowych sąsiadów. Oprócz licznych festiwali (np. Colours of Ostrava od roku 2012) wdrożyły go m.in. znane kluby sportowe; Bayern Monachium (2018), Borussia Dortmund (2019), Slavia Praga (2018), Bohemians 1905 Praga (2012) a na Słowacji m.in. MSK Żylina (2019).

 

10. Nicknack – oprócz produkcji kubka wielorazowego z nadrukiem w technologii IML oraz sitodruku – zapewnia wszystkim swoim klientom bezpieczne wdrożenie systemu kaucjonowanego kubka wielorazowego wraz z jego pełnym serwisem (opracowanie biznesplanu, projektowanie grafiki, logistyka, transport, mycie, wypożyczanie oraz magazynowanie kubków wielorazowych).

 

Video mające na celu wyjaśnienie sposobu działania systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego Nicknack.

Warunkiem właściwego wdrożenia systemu jest odpowiednie poinformowanie o jego proekologicznym celu konsumentów.

 

Arena Gliwice – jako pierwszy obiekt tego typu w Polsce – wdrożyła system kaucjonowanego ekokubka wielorazowego.

 

Mistrz Polski w hokeju na lodzie GKS Tychy – jako pierwszy profesjonalny klub sportowy w Polsce – wdrożył system kaucjonowanego ekokubka wielorazowego.

 

1. Stanowcze „NIE” Unii Europejskiej dla plastikowych JEDNORAZÓWEK.

 

Dnia 24 października 2018 roku Parlament Europejski przegłosował dyrektywę PE i Rady (UE) w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Za przyjęciem obostrzeń głosowało 571 europosłów, przeciwko było 53, a 34 wstrzymało się od głosu. Żródłowe teksty jednolite w języku polskim dyrektywy oraz załącznika do niej dostępne są odpowiednio TUTAJ i TUTAJ. „Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi to plaga oceanów. Czas z tym walczyć. Dziś dostarczamy odpowiedzi na zanieczyszczanie plastikiem, której domagali się obywatele i nasza planeta.” skomentowała przyjęcie dyrektywy europosłanka z ramienia liberałów, Belgijka Frédérique Ries, mająca wielki wkład w jej tworzenie. Obecnie produkty z tworzywa sztucznego stanowią 70% odpadów w morzach i oceanach. Wydaje się, że zakaz oznacza tak naprawdę koniec społeczeństwa egzystującego w oparciu o nadmierną i kompletnie nieuzasadnioną emisję plastikowych śmieci. Plastikowe sztućce, talerze, patyczki do uszu, słomki, mieszadełka, patyczki do balonów czy jednorazowe opakowania na jedzenie mają być począwszy od roku 2021 kompletnie zakazane. Dyrektywa nie mówi wprost o zakazie używania kubków jednorazowych z plastiku ale zobowiązuje kraje członkowskie do zachęcania do stosowania produktów wielokrotnego użytku, recyklingu oraz do stopniowej eliminacji plastikowych jednorazówek, która ma się zakończyć w roku 2025. Np. plastikowe butelki na napoje będą nadal akceptowalne, o ile ich nakrętki i pokrywki będą do nich przymocowane, a ich odzysk sięgnie 90% w 2025 roku. Z kolei kaucjonowanie np. plastikowych butelek już teraz praktykuje się z dobrym skutkiem w Niemczech i Holandii, nie mówiąc o sprawdzonej metodzie kaucjonowania kubków wielorazowych na imprezach masowych, od lat stosowanej w Europie zachodniej, w Czechach i na Słowacji.

 

Przyjęte przez eurodeputowanych stanowisko nie kończy procesu legislacyjnego. Teraz nad dyrektywą pochylają się ministrowie krajów UE reprezentownanych w Radzie UE. Po przedstawieniu ich opinii PE znowu zajmie się dyrektywą. Jeśli zostanie przyjęta w zaproponowanym kształcie – co według wielu komentatorów wydaje się być formalnością – poszczególne kraje członkowskie będą musiały przygotować rozwiązania, które pomogą osiągnąć cele wyznaczone przez PE. Mogą zaproponować np. wprowadzenie kaucji lub zakazów. „Zabroń, zredukuj, opodatkuj ale także zastępuj i ostrzegaj – Rządy mają wiele opcji do wyboru. Do nich należy mądry wybór a do nas dalsze naciskanie w tej sprawie” – podkreśliła wspomniana już europosłanka Frédérique Ries. „Gdy mamy taką sytuację, że w jednym roku możesz przynieść rybę do domu w reklamówce, a w następnym reklamówkę w rybie, to musimy pracować ciężko i szybko” – dodał unijny komisarz ds. środowiska i spraw morskich; Maltańczyk Karmenu Vella, cytowany przez PAP.

 

Temat budzi emocje a w mediach pojawiło się wiele informacji, które często są jednak niespójne i niepełne. W niniejszym opracowaniu przyjrzymy się problematyce najbliższej przyszłości popularnego plastikowego kubka jednorazowego oraz dostępnych dla niego alternatyw.

 

Plastikowe odpady u wybrzeży Dominikany w materiale video telewizji CNN.

 

Poruszający, drastyczny materiał pod nazwą „Plastikowy ocean”, przygotowany przez ONZ.

 

2. Co z plastikowym kubkiem jednorazowym od roku 2021? Wzrost znaczenia eko trendów.

 

Wg szacunków rocznie na świecie zużywa się 500 miliardów kubków jednorazowych a liczba ta jak dotąd niestety z każdym rokiem rosła. Dyrektywa UE wprowadza zmiany dot. kubka jednorazowego z plastiku i nawet jeśli jego używanie nie zostanie wprost zakazane do roku 2025, to należy rozumieć, że:

 

1. Jego udział w rynku musi zostać radykalnie ograniczony aż do stopniowej całkowitej eliminacji. Tym samym państwa członkowskie będą wyznaczać sobie – od roku 2021 – krajowe cele w zakresie ograniczenia stosowania plastikowych kubków jednorazowych. Nie wiadomo jeszcze jak będzie wyglądał harmonogram wprowadzania redukcji oraz planowane ilości w przypadku Polski, aczkolwiek już w chwili obecnej w niektórych miastach naszego kraju wprowadza się ogólne ograniczenia w emisji odpadów na obiektach miejskich (np. zmniejszenie o 30% w stosunku do roku ubiegłego) a także bardziej restrykcyjne zalecenia dot. segregacji odpadów. Z kolei miasto Wałbrzych zakazuje używania plastikowych jednorazówek – a w tym i jednorazowych kubków – już z dniem 1 maja 2019 roku na terenie swoich urzędów oraz w czasie imprez miejskich.

 

2. Konsument (uczestnik imprezy) od dnia 1.01.2021 roku powinien mieć już zapewnioną możliwość skorzystania z rozwiązania alternatywnego np. produktu wielokrotnego użytku. Tym samym możliwe jest zastosowanie na imprezach masowych np. systemu sprzedaży mieszanej, gdzie obok systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego funkcjonować będą również plastikowe kubki jednorazowe.

 

3. Kubki jednorazowe z tworzywa sztucznego od dnia 1.01.2021 roku nie będą bezpłatnie (w cenie napoju) wydawane konsumentowi. Tym samym cena kubka jednorazowego będzie konkretnie określona (np. od 0,25 zł do 1,50 zł za 1 sztukę brutto) – niezależnie od ceny kupowanego w nim napoju – co spowoduje wzrost cen napojów w kubkach (czeska publikacja na ten temat: TUTAJ).

 

4. Obowiązywać będzie system rozszerzonej odpowiedzialności producenta „nieekologicznej” jednorazówki, w ramach której taki producent będzie pokrywać koszty zbierania zużytych kubków, a następnie ich transportu i przetwarzania, w tym koszty uprzątnięcia zaśmiecenia a także koszty środków służących upowszechnianiu wiedzy n/t dostępnych systemów ponownego użycia i sposobów gospodarowania odpadami w postaci jednorazowych kubków (wpływu zaśmiecania i innych nieodpowiednich metod unieszkodliwiania plastikowych jednorazówek na środowisko, w szczególności środowisko morskie).

Można zatem oczekiwać, iż producenci plastikowych kubków jednorazowych będą chcieli przenosić koszty opłat – którymi zostaną obciążeni – na organizatorów imprez a ci z kolei na konsumentów (uczestników imprez). Opłata recyklingowa może sama w sobie przyczynić się zatem do eliminacji jednorazówki z obiegu, ponieważ recykling kubka jednorazowego – choć teoretycznie możliwy – nie jest i najprawdopodobniej nie będzie powszechnie praktykowany ze względu na zabrudzenie użytego kubka i co za tym idzie złożoność procesu odzysku a w następstwie jego nieopłacalność.

 

5. Art. 14 dyrektywy zobowiązuje kraje UE do usankcjonowania zachowań naruszających przepisy krajów członkowskich – powstałe z delegacji dyrektywy – w sposób skuteczny, proporcjonalny i odstraszający.

 

Tyle w skrócie mówi dyrektywa a wyciąg z niej w postaci krótkiego przeglądu przedmiotów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzi połowowych oraz środków przewidzianych w niej można przeczytać:TUTAJ.

 

Sam zakaz używania np. plastikowych jednorazowych sztućców i talerzyków również może mieć wpływ na wcześniejsze całkowite odejście od stosowania jednorazowego plastikowego kubka, ponieważ skoro gastronomowie będą zmuszeni dokonać pierwszych poważnych zmian w swoim funkcjonowaniu, to kolejna taka – jak wycofanie przedmiotowego kubka jednorazowego – będzie wręcz logiczne uzasadniona. Tym bardziej, że sam kubek jednorazowy z tworzywa sztucznego – od 1.01.2021 roku – może być na tyle drogi w użytkowaniu, aby to było uciążliwe i zmuszało do skorzystania z rozwiązań alternatywnych.

 

Film tłumaczy jak naprawdę wygląda cykl „życia” jednorazowej butelki z PET.

Z plastikowymi kubkami jednorazowymi jest podobnie.

Uwaga: W ustawieniach video można wybrać tłumaczenie na język polski.

 

Osobną kwestią jest, że organizatorzy imprez czy też firmy oferujące plastikowe kubki jednorazowe będą musiały zmierzyć się z ogólną krytyką, w następstwie wzrostu ogólnej świadomości o szkodliwości stosowania plastikowych jednorazówek dla środowiska. „Ekowizerunek” wkrótce będzie decydował o postrzeganiu konkretnej marki czy imprezy nie tylko przez konsumentów ale również sponsorów i partnerów. Stąd swoje działania w zakresie rychłej rezygnacji z plastikowych jednorazówek (w tym kubków jednorazowych) zapowiedziały sieci takie jak Ikea, Lidl, Kaufland czy Rewe (link: TUTAJ). Rozważa to także Starbucks, McDonald (link: TUTAJ) i Coca-Cola, która – uznawana za największego „producenta” odpadów na świecie (link: TUTAJ) – chce wprowadzić specjalne „butelki przyszłości” (link: TUTAJ). Za sprawą petycji 19-letniego kibica – podpisanej przez 100 tys. ludzi – na system kaucjonowanego kubka wielorazowego (zastępując dotychczas używane jednorazówki z biodegradowalnego PLA) przechodzi Borussia Dortmund (linki: TUTAJ i TUTAJ). Oddolna inicjatywa społeczna wytworzyła zatem presję, pod którą ugiął się wielki – znany na całym świecie – klub. Dzięki temu nie powstanie tam w ciągu sezonu kolejnych 1,5 miliona śmieci w postaci zużytych kubków jednorazowych. Z kolei w lutym 2018 roku z używania plastikowych jednorazówek – na terenie królewskich posiadłości – zrezygnowała konserwatywna brytyjska królowa Elżbieta (link: TUTAJ). Plastikowe jednorazówki wyeliminowały z obiegu czeska Praga (link: TUTAJ) ale i egzotyczne Kenia, Uganda czy Rwanda.

 

Przykłady z Polski? Kampanie Arety Szpury oraz Noizz.pl; #stopslomkom oraz Coś dla planety. Pierwsza piętnuje stosowanie plastikowych słomek (linki: TUTAJ i TUTAJ). Dzięki niej ze słomek zrezygnowało ponad 500 knajp. Druga promuje zachowania proekologiczne i namawia do zrobienia czegoś specjalnie dla naszej planety. Niech to będzie choć mały gest ale niech go zrobi każdy z nas (link TUTAJ). Miasto Wałbrzych jest pierwszym miastem w Polsce, które z dniem 1.05.2019 rezygnuje z plastikowych produktów jednorazowych. Zakaz dot. terenów urzędów tego miasta oraz imprez miejskich (link TUTAJ). Innym przykładem mogą być działania prowadzone przez Polskie Stowarzyszenie Zero Waste (link: TUTAJ) oraz portalu Oddam odpady, który też poleca stosowanie ekokubka wielorazowego (link: TUTAJ).

 

W kampanię Arety Szpury oraz Noizz.pl; #stopslomkom #suckingsucks zaangażowali się polscy celebryci i influencerzy;

m.in. Anja Rubik, Hubert Urbański, Robert Biedroń, Michał Piróg, Krzysztof Gonciarz i Maffashion.

 

Kolejna kampania Arety Szpury oraz Noizz.pl; Coś dla planety ze stycznia 2019 roku wydaje sie być jeszcze większym sukcesem niż poprzednia. Tym razem zaangażowało się w nią jeszcze więcej celebrytów, w tym Państwo Anna i Robert Lewandowscy.

Aby w pełni zrozumieć sens zapisów analizowanej dyrektywy UE, należy spojrzeć na nią w szerszym kontekście docelowego przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym (okrężną z ang. Circular Economy). Chodzi o nowoczesną koncepcję tworzenia wartości poprzez racjonalne wykorzystanie zasobów. Taka gospodarka pozwala na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko wytwarzanych produktów – na wszystkich etapach cyklu ich życia – dzięki zmianom, które umożliwiają powtórne wykorzystanie użytych materiałów, tworzące nową wartość. Taki model funkcjonowania gospodarki zapewni wsparcie dla innowacyjnych rozwiązań w zakresie nowych sposobów prowadzenia działalności gospodarczej, alternatyw wielorazowego użytku oraz alternatywnych produktów jednorazowego użytku. O alternatywach dla plastikowego kubka jednorazowego piszemy w następnym punkcie. Polski Projekt Mapy drogowej transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym 7 grudnia 2018 r. został natomiast przekazany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Aktualny stan prac legislacyjnych można śledzić TUTAJ.

 

Polecamy również lekturę publikacji fundacji Plastics Europe Polska a dot. planowanych zmian w zakresie postępowania z tworzywami sztucznymi w najbliższej przyszłości, która dostępna jest TUTAJ.

 

3. Alternatywy dla plastikowego kubka jednorazowego.

 

Z ekologicznego punktu widzenia kubek, który zastąpi plastikową jednorazówkę powinien być albo zdatny do recyklingu, czyli do odzyskania z niego materiału w celu ponownego użycia, albo biodegradowalny (biowchłanialny) – czyli taki, którego proces rozkładu przez mikroorganizmy (bakterie i grzyby) nie zabiera wiele czasu (maks. 6 miesięcy) i nie uwalnia szkodliwych substancji (np. jedynie dwutlenek węgla, wodę i humus). Co stanowi zatem zalecaną alternatywę?

 

Czy chodzi zastosowanie jednorazowych kubków papierowych? Otóż nie. Te nie są – wbrew pozorom – wcale ekologiczne. Dla zapewnienia wodoodporności ich papier nasycany jest bowiem polietylenem a standardowy proces recyklingu nie pozwala na rozdzielenie tych materiałów (więcej na ten temat TUTAJ). Stosowane są głównie do kawy. Nie są używane do piwa, ponieważ przez ich papierowe ścianki nie widać „złocistego” napoju. Nawet obrandowane nie są traktowane jako pamiątkowe ze względu na miękkość charakterystyczną dla jednorazówek.

Alternatywą może być zastosowanie kubków biodegradowalnych np. z włókien bambusowych (uwaga na pseudoprodukty tego typu o czym: TUTAJ) czy tańszych od nich ze skrobii kukurydzianej (tzw. polilaktyd – PLA). Te są na chwilę obecną i tak kilkukrotnie droższe od jednorazówek z popularnego PET. Ich trwałość jest czasowo ograniczona, szacowana na 76-80 dni. Barierą dla zastosowań masowych jest jednak koszt produkcji i przetwarzania tego polimeru. Można przypuszczać, że od roku 2021 kubki z PLA jeszcze zdrożeją. Pytanie czy można sobie pozwolić na ryzyko ewentualnych zakupów naprawdę dużych ilości takich – trudnych do magazynowania ze względu na okres przydatności do użytku – kubków, pozostawiamy specjalistom z dużych korporacji. Znamienne jest też, że to właśnie z jednorazówek z PLA zrezygnowały Bayern Monachium oraz Borussia Dortmund na rzecz systemu kaucjonowanego kubka wielorazowego, o czym piszemy szczegółowo w innym miejscu niniejszego opracowania. Całą prawdę o PLA wyłożył portal noizz.pl TUTAJ.

 

Wszystkie w/w produkty jednorazowe mają natomiast jeden wspólny mianownik: Nie są za darmo (choć ich cena dla klienta końcowego jest – jak na razie – ukryta w cenie napoju) i po każdej imprezie stanowią jedynie śmieci, które trzeba zbierać i wywozić oraz kompostować (kubki biodegradowalne) albo recyklować (kubki plastikowe), co wymaga dużych ilości energii i jest kosztowne. A są ich tony! Np. na festiwalu Colours of Ostrava 2017 rozlano w ciągu czterech dni ponad pół miliona napojów 0,5l (na szczęście do ekokubków wielorazowych Nicknack). Specjaliści od marketingu niech sie natomiast wypowiedzą jak wpływa na postrzeganie marki widok rozdeptanego zużytego kubka jednorazowego z jej logo.

 

Na zdjęciu poimprezowy teren festiwalu Instytut przed wprowadzeniem systemu ekokubka zwrotnego (źródło: fb Instytut festival).

 

Alternatywą jest też sposób, który jest tak naturalny, jak eksploatacja naczyń w naszych domach. Używamy je stale latami. Nie wyrzucamy ich, bo nie ma takiej potrzeby. Wystarczy je po każdym użyciu umyć. Szklany czy też ceramiczny kubek byłby jednak na imprezach masowych niebezpieczny a mycie tysięcy kubków – za pomocą zmywarek ogólnie dostępnych – niemożliwe. Stąd naczynie wielokrotnego użytku pozbawione tych wad i całe gotowe rozwiązanie problemu poprzez zastąpenie jakiejkolwiek jednorazówki polipropylenowym lub poliwęglanowym (polikarbonowym) ekokubkiem wielorazowym oraz zabezpieczenie jego profesjonalnego serwisu, o czym mowa w następnych dwóch punktach.

 

 

4. Kubek wielorazowy dziś i w najbliższej przyszłości.

 

Coraz częściej spotykamy w życiu kubki wielorazowe, dlatego informacje na ich temat adresowane są nie tylko do organizatorów imprez masowych ale mogą się przydać również konsumentom.

 

Kubek wielorazowy (znany również jako kubek zwrotny, kubek wielokrotnego użytku, kubek wielorazowego użytku, kubek plastikowy wielorazowy) – naczynie z tworzywa sztucznego, służące do picia napojów a powstałe przede wszystkim z myślą o imprezach masowych, na których jest najczęściej kaucjonowane. W ramach jednego cyklu życia kubek wielorazowy – jak sama jego nazwa wskazuje – jest przeznaczony do wielokrotnego używania. Jest zdatny do mycia w każdej dostępnej zmywarce. Kubki wielorazowe rozróżniamy przede wszystkim ze względu na materiał z którego powstają: poliwęglan zwany też polikarbonem (PC) i polipropylen (PP).

 

Kubek wielorazowy z poliwęglanu (PC) jest w pełni przeźroczysty. Poliwęglan imituje szkło ale jest lżejszy od szkła i 200 razy bardziej od niego trwały. Plastik poliwęglanowy nie jest jednak w pełni bezpieczny do produkcji naczyń, ponieważ wytwarza się go przy użyciu bisfenolu A (BPA). Firma Nicknack nie używa poliwęglanu do produkcji kubków ze względu na swoją restrykcyjną „ekofilozofię”, nawet jeśli kubki z poliwęglanu wciąż są dopuszczone do obrotu. Więcej o tym niżej w odpowiedzi na pytanie nr 4.

 

Kubek wielorazowy z polipropylenu (PP) – zwany też ekokubkiem albo eko kubkiem – jest lekko „mleczny” ale wciąż przeżroczysty. Napoje wyglądają w nim bardzo naturalnie. Jest lżejszy od szkła i delikatnie elastyczny ale wciąż na tyle sztywny, że ma się wrażenie picia ze szkła. Co ciekawe kubek z PP jest o ok. 40% tańszy od kubka z PC.

Ekokubki z Polipropylenu (PP) – o pojemnościach 0,5l, 0,4l, 0,3l, 0,25l – produkcji Nicknack spełniają wymogi Ministerstwa Zdrowia w brzmieniu obowiązującym n/t materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnoscią i są przeznaczone do napojów zarówno zimnych jak i gorących. Można w nich bezpiecznie podgrzewać napoje w mikrofalówce do maksymalnej temperatury 100 stopni Celsjusza. Nie zawierają trującego bisfenolu A (BPA) w odróżnieniu od kubków wielorazowych z poliwęglanu. O tym jak się ma z kolei polipropylen do popularnego PET (Politereftalanu etylenu), z którego robi się najczęściej kubki jednorazowe można dowiedzieć się: TUTAJ.

 

Test na pienienie piwa ekokubków wielorazowych Nicknack – przeprowadzony 29 stycznia 2019 roku w Pilźnie przez specjalistów największego producenta piwa w Czechach (Plzensky Prazdroj) – wykazał jednoznacznie, iż ekokubki Nicknack zachowują się identycznie jak szklanki (szklane kufle) na piwo zarówno w przypadku nalewania do suchego ekokubka jak i spłukanego zimną wodą a także w przypadku nalewania piwa z kegów jak i z tanka oraz przy zastosowaniu różnych gatunków piwa różnych znanych w Polsce marek (lany Pilsner Urquell, lany niepasteryzowany Gambrinus, ciemny Kozel). Dla optymalnego efektu wskazane jest przed nalaniem piwa zroszenie ekokubka, podobnie jak zresztą robić się to powinno ze szklanką. Tłumaczenie dokumentu z testu – wraz z dokumentacją zdjęciową – firma Nicknack udostępni każdemu polskiemu producentowi piwa, na jego prośbę wyrażoną w mailu.

 

Wg norm niemieckich „ekologiczność” kubka wielorazowego zaczyna się przy piątym jego napełnieniu (użyciu) a z założenia powinien też wytrzymać co najmniej 41 cykli mycia. Wielokrotnie używanie ekokubka na imprezach masowych w systemie kaucjonowania należy rozumieć jako rozwiązanie w pełni proekologiczne, polecane przez UE jako alternatywa dla używania kubków jednorazowych, tych z plastiku ale również biodegradowalnych czy papierowych. Po każdym użyciu ekokubek wymaga wyłącznie wymycia i wraca do obiegu jako pełnowartościowy produkt (obieg zamknięty z kosztem wymycia).

Ekokubek po zakaucjonowaniu zostaje z uczestnikiem imprezy na cały okres jej trwania. Dlatego ekokubek Nicknack posiada też praktyczną, opatentowaną cechę dodatkową: klips mocujący. Umożliwia on uczestnikom imprezy masowej zawieszenie ekokubka np. na pasku i swobodne przemieszczanie się z nim bez konieczności trzymania w ręku a także niczym nieograniczone wyrażanie emocji np. poprzez oklaski czy taniec. Dzięki „haczykowi” można też zamocować ekokubki jeden o drugi i przenosić więcej napojów (maks. 5 w jednej ręce) za jednym razem bez konieczności korzystania z popularnych jednorazowych kartonowych – niezwykle śmieciogennych – nosidełek (np. na 4 lub 6 kubków). Ekokubek jest też łatwy w składowaniu, ze względu na tzw. piętrowalność (stakowalność).

 

Ekokubek można pięknie obrandować w technologii IML (In mould labelling) – idealnej dla potrzeb fotorealistycznej grafiki – czy sitodruku rotacyjnego , polecanej w przypadku obrazków czy logotypów w kilku kolorach. Dzięki temu stanowi też atrakcyjny i praktyczny gadżet, chętnie kolekcjonowany przez uczestników imprez. Sprawdza się zatem jako narzędzie marketingowe.

 

Niżej odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące ekokubka Nicknack.

 

1. Czy ekokubek wielorazowy można myć w zmywarce i jak jego mycie wpływa na nadruk? Ile cykli mycia wytrzymuje? Każdy ekokubek można bez obaw myć wielokrotnie w każdej zmywarce. W przypadku ekokubka Nicknack nie ma to najmniejszego wpływu na niego oraz na nadruk jaki posiada, podobnie jak jego suszenie w temperaturze do 120 stopniu Celsjusza. Moglibyśmy przyjąć, iż ekokubek Nicknack wytrzyma tysiąc cykli mycia ale to nie byłaby prawda bo w praktyce wytrzymuje znacznie więcej, wciąż prezentując się dobrze. A że jedna sztuka kosztuje – w zależności od zakupionej ilości – tylko tyle ile 25 do 50 sztuk kubków jednorazowych, łatwo można obliczyć opłacalność całej inwestycji. Należy też pamiętać, iż przy większych ilościach użytych ekokubków warto skorzystać z serwisu mycia wraz z wysuszeniem (nawet 10 tys. sztuk w ciągu godziny), oferowanego przez Nicknack.

 

2. Co się dzieje z ekokubkiem wielorazowym, który ulegnie zniszczeniu. Czy stanowi niebezpieczny dla środowiska odpad? Aby ekokubek Nicknack zniszczyć, trzeba się o to naprawdę postarać. Ale jeśli to się już zdarzy, to taki ekokubek jest myty a następnie poddawany w 100%! recyklingowi. Odzyskany z niego plastik nie może być stosowany do produkcji następnych ekokubków. Ilości ekokubków zniszczonych na imprezach masowych stanowią jednak nieistotny – z punktu widzenia szkodliwego wpływu na środowisko oraz wynik finansowy dla organizatora imprezy – odsetek. Np. na OFF Festivalu 2018 zaledwie 0,17% !

 

3. Gdzie dostępna jest instrukcja dla grafika oraz szablony do stworzenia własnej grafiki na kubek? Instrukcje oraz szablony dostępne są do ściągnięcia na stronie Nicknack.pl w zakładce FAQ (Odpowiedź na pierwsze pytanie od góry). Z gotowego projektu grafik firmy Nicknack może – na życzenie klienta – stworzyć wizualizację przedprodukcyjną ekokubka.

 

4. Dlaczego firma Nicknack nie produkuje kubków z poliwęglanu (polikarbonu) ? Plastik poliwęglanowy wytwarza się przy użyciu bisfenolu A (BPA) a związek ten może wydzielać się z produktu, zwłaszcza pod wpływem wysokiej temperatury (wystarczy nagrzanie pod wpływem promieni słonecznych). BPA to środek powodujący zaburzenia hormonalne, otyłość, poronienia, obniżenie liczby plemników. Ma także związek z powstawaniem raka piersi i prostaty. Dotychczas obowiązywał zakaz stosowania poliwęglanu do produkcji butelek do karmienia niemowląt (z roku 2011). Jednak po opinii EFSA (European Food Safety Authority) z 2016 roku, w której urząd ten stwierdził, że nowe dowody dostarczają kolejnych wskazań świadczących o immunotoksyczności rozwojowej BPA, Komisja Europejska podjęła decyzję o przyjęciu kolejnych środków ostrożności. Zgodnie z przepisami nowego rozporządzenia UE nr 2018/2013 migracja BPA do żywności lub na żywność z lakierów lub powłok stosowanych na materiałach i wyrobach nie może przekraczać limitu migracji specyficznej wynoszącego 0,05 mg BPA na kilogram żywności (mg/kg). Publikacja na ten temat dostępna jest TUTAJ. W ocenie Zarządu Nicknack używanie poliwęglanu do produkcji kubków wielorazowych jest niebezpieczne dla konsumentów i zupełnie bezcelowe.

 

Ekokubek wielorazowy na imprezach masowych musi działać w systemie, gdzie zabezpiecza się odpowiednie jego ilości i profesjonalny serwis. Stąd mówimy o systemie kaucjonowanego ekokubka wielorazowego, o czym niżej.

 

Ekokubek Nicknack w aftermovie katowickiego festiwalu Tauron Nowa Muzyka 2018.

 

5. Teraźniejszość i przyszłość systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego na imprezach masowych w Polsce.

 

Każdy podmiot, który rozważa wdrożenie systemu – przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji w tym zakresie – otrzymuje od Nicknack indywidualny biznesplan, opracowany według ilości używanych dotychczas jednorazówek lub rozlewanych napoi oraz specyfiki danej imprezy czy też miejsca, w którym ma funkcjonować. Wszystko po to, by optymalnie zaplanować i wykorzystać działanie systemu w każdym jego aspekcie, w tym oczywiście finansowym. W trakcie trwania imprezy do dyspozycji organizatora jest też – obecny na miejscu – manager Nicknack, który zawsze służy pomocą. System Nicknack w działaniu jest też bardzo intuicyjny i łatwo można się go nauczyć. Ekokubki są dowożone czyste a użyte odwożone przez transport Nicknack na myjnię Nicknack w plastikowych kontenerach wielorazowych z polipropylenu. Nicknack gwarantuje też potrzebny do zabezpieczenia działania systemu u klienta; wolumen ekokubków wielorazowych np. poprzez jego wypożyczenie. Tym samym organizator imprezy może bezpiecznie przetestować system na swojej imprezie masowej nie kupując swoich spersonalizowanych kubków wielorazowych wcale lub też zakupić niewielką ich ilość. Pierwszym polskim festiwalem, obsłużonym przez Nicknack całkowicie zdalnie, był w 2018 roku pleszewski Red Smoke Festival, który wypożyczył ekokubki wielorazowe Nicknack a po imprezie przesłał je zwrotnie do umycia (publikacja na ten temat: TUTAJ). Dodajmy, że system w pełni się tam sprawdził.

 

System kaucjonowanego ekokubka wielorazowego (zwanego też zwrotnym, wielorazowego użytku, wielokrotnego użytku) z definicji polega na sprzedaży napoju w kaucjonowanym – określoną przez organizatora imprezy kwotą – w ekokubku wielorazowym, z określonym konkretnie nadrukiem lub też bez jakiegokolwiek nadruku. Warunkiem działania systemu jest umożliwienie konsumentowi zwrotnego otrzymania kaucji za ekokubek, w przypadku jego zwrotu w stanie niepogorszonym (czyli wynikającym z normalnej eksploatacji). Sprzedaż każdego napoju odbywa się wyłącznie w czystym ekokubku. Niemożliwe jest zatem nalewanie napoju do kubka wcześniej już użytego, nawet jeśli z takim żądaniem wystąpi konsument. Organizator imprezy może umożliwić konsumentom wnoszenie wcześniej zakaucjonowanych u niego ekokubków na następne jego imprezy, czasami określając dokładnie wzór graficzny ekokubka, który może podlegać zwrotowi.

 

 

Graficzna ilustracja sposobu działania systemu kaucjonowanego ekokubka zwrotnego Nicknack.

 

Cele implementacji systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego można podzielić w sposób następujący:

 

1. Cel główny:

A) Zmniejszenie emisji odpadów na terenie imprezy masowej (festiwalu, areny itd.).

 

2. Cele poboczne:

A) Utrzymanie terenu imprezy masowej w czystości, nawet przy dużej frekwencji.

B) Znaczne zmniejszenie kosztów gospodarki odpadami.

C) Zysk finansowy ze sprzedaży ekokubków jako gadżetu pamiątkowego dla organizatora imprezy masowej.

D) Promocja areny, miasta, festiwalu, klubu sportowego. Również reklama imprezy, często jej partnerów oraz sponsorów a w tym producentów piwa czy innego napoju (kubek wielorazowy jako narzędzie marketingowe).

E) Wpływ edukacyjny na uczestników imprez w zakresie ochrony środowiska oraz racjonalnego wykorzystania zasobów w ramach modelu gospodarki o obiegu zamkniętym,
F) „Ekowizerunek” imprezy (festiwalu, klubu sportowego, areny, miasta czy gminy a także firmy cateringowej).

3. Cel przyszły:

A) Celem nadrzędnym wprowadzenia systemu będzie wkrótce wypełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawnych – powstałych z delegacji w/w dyrektywy UE – w zakresie zmniejszenia emisji odpadów w postaci kubków jednorazowych oraz zapewnienia uczestnikom imprezy możliwości skorzystania z rozwiązania alternatywnego w postaci np. kubka wielorazowego.

 

Obok wizualizacja przedprodukcyjna projektu ekokubka Nicknack Browaru Zamkowego w Raciborzu dla Intro Festivalu.

 

Video promo produkcji Nicknack, mające na celu poinformowanie o systemie kaucjonowanego ekokubka wielorazowego. Nicknack oferuje każdemu swojemu klientowi spersonalizowanie tego materiału pod jego potrzeby (wymiana napisów) tak by klient nie musiał ponosić kosztów tworzenia profesjonalnego video w tym zakresie.

 

Na zdjęciu niżej ekokubek Nicknack – z logo festiwalu Instytut – obrandowany w technologii sitodruku. Jego wdrożenie pomogło rozwiązać problem śmieci na tym festiwalu.

Warunkiem właściwego wdrożenia systemu jest odpowiednie poinformowanie o nim konsumentów (uczestników imprezy masowej) ze wskazaniem jego proekologicznego celu. Należy to zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem, za pośrednictwem strony internetowej oraz mediów społecznościowych imprezy. Konieczne jest też ogłoszenie regulaminu obowiązywania kaucji zwrotnej oraz oznaczenie punktów sprzedaży napojów informacją o systemie (np. tabliczką dostarczaną przez Nicknack) a także wysokości kaucji zwrotnej za ekokubek.

 

Na skutek działania systemu znacząco maleją koszty sprzątania i wywozu śmieci. Impreza masowa jest „czysta” w trakcie jej trwania oraz po jej zakończeniu, co widać gołym okiem, ponieważ z założenia nie powstają z użytych kubków śmieci. Nikt nie wyrzuca zakaucjonowanego ekokubka, a nawet jeśli go zgubi to inni uczestnicy imprezy zadbają, żeby odnieść taki ekokubek do punktu zwrotu. Użyte ekokubki wielorazowe są myte w specjalnej myjni po czym trafiają do obiegu ponownie. Myjnie przemysłowe – zdolne umyć nawet 10 tys. sztuk ekokubków w ciągu godziny – posiada firma Nicknack. W bilansie imprezy zamiast kosztów sprzątania pojawia się koszt mycia ekokubków, który jest jednak niższy. Im częściej kubki wielorazowe są używane tym wynik finansowy dla organizatora jest lepszy. Z punktu widzenia konsumenta (uczestnika imprezy) wypożyczenie za kaucją ekokubka – po jego zwrocie i zwrotnym otrzymaniu kaucji – jest zupełnie bezkosztowe.

Dodatkowo pojawia się też przychód ze sprzedaży ekokubka jako pamiątki. Rolą komórek marketingu jest odpowiednie jego spersonalizowanie w maksymalnie atrakcyjnej dla konsumenta formie. Możliwa jest sprzedaż powierzchni kubka sponsorom, umieszczenie na nim nazw partnerów imprezy, QR kodu odsyłającego do planu imprez czy też informacji o systemie, tudzież promocja całej kolekcji kubków z określeniem nagrody za ich zebranie. Ekokubek wielorazowy to jedyne w swoim rodzaju, doskonałe narzędzie marketingowe, dające nieskończone możliwości osobom kreatywnym. W 2015 roku w Brnie (CZ) oraz w 2019 roku w Ostrawie (CZ) powstały prace dyplomowe na temat ekokubków wielorazowych Nicknack. Pierwsza (magisterska) dot. ich użycia w marketingu sportowym (link TUTAJ). Pamietajmy też, że uczestnik imprezy – nawet jeśli ekokubek zwróci – dobrze zapamiętuje zamieszczone na nim treści, ponieważ ekokubek towarzyszy mu przez cały okres imprezy i z ekokubkiem u boku przeżywa największe jej emocje.

 

System ekokubka wielorazowego ma też bezdyskysyjny, pozytywny wpływ na edukację w zakresie ochrony środowiska. U uczestników imprezy, którym wytłumaczy się ideę systemu, budzi się refleksja nad problemem śmiecenia. Z czasem tworzą się proekologiczne nawyki. Szczególnie podatne są na nowe ekotrendy dzieci. Propagacja hasztaga #czystyfestiwal (również: #czystaarena, #czystaimpreza) pomaga w identyfikacji rozwiązania. Ekowizerunek jaki zyskuje impreza dzięki systemowi – o czym piszemy szerzej w innym miejscu niniejszego opracowania – pozycjonuje ją wśród nowoczesnych, które za cel stawiają sobie dbanie o los naszej planety.

 

Jak można wykorzystać potencjał ekokubka z logo pokazała Perła w swoim aftermovie z festiwalu Tauron Nowa Muzyka 2018. Podobne video powstało z Olsztyn Green Festival 2017 – link TUTAJ.

 

Niżej odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dot. implementacji systemu Nicknack.

 

1. Jak duży musi być festiwal aby mógł skorzystać z systemu? Z systemu może skorzystać każdy organizator, nawet mniejszej (kameralnej) imprezy. Wszystko dzięki możliwości wypożyczenia potrzebnej ilości ekokubków bez brandingu (przykład na zdjęciu TUTAJ). Wypożyczenie kubka kosztuje tyle co jego umycie. Organizator nie musi więc ekokubków kupować. Wystarczy, że zwróci się do Nicknack a zostanie mu przedstawiona oferta skrojona na miarę jego eventu oraz możliwości finansowych. Transport ekokubków może odbywać się wtedy na paletach za pośrednictwem kuriera. Minusem tego rozwiązania jest niewielka sprzedaż ekokubków uczestnikom imprezy ze względu na brak dedykowanego brandingu z nią związanego. Istnieje też jeszcze opcja pośrednia tj. zakup przez organizatora ograniczonej ilości ekokubków brandowanych (np. 2 – 5 tys. sztuk) oraz dopełnienie ich wolumenu ekokubkami wypożyczonymi.

 

2. W jakiej wysokości powinna być kaucja zwrotna za ekokubek? Zawsze jest ona indywidualną decyzją organizatora imprezy lub właściciela ekokubków. Najniższe kaucje stosuje na imprezach przez siebie sponsorowanych Perła (5-6 zł). Na festiwalu Intro w Raciborzu oraz na warszawskich bulwarach wiślanych kaucja wynosiła 7 zł a na OFF czy meczach żużlowego ROW Rybnik 8 zł. Najwyższą kaucję na ekokubek zastosował Instytut Festival (12 zł) ale odpowiednio o tym poinformował i nie tylko nie był hejtowany ale w pełni ją obronił! Oryginalny post z fb organizatora TUTAJ. Warto odnotować, że na wrocławskim Jarmarku Bożonarodzeniowym 2018 pamiątkowy kubek ceramiczny 0,2 litra na grzaniec – z motywem graficznym świątecznego wrocławskiego rynku – był kaucjonowany kwotą aż 15 zł (sam grzaniec kosztował 12 zł).

 

3. Która impreza i która arena są największymi obsługiwanymi przez Nicknack, w systemie kaucjonowanego ekokubka wielorazowego? Największą imprezą jest festiwal Colours of Ostrava. Nicknack obsługuje go od roku 2012. Rekordowa okazała się natomiast edycja 2017, podczas której użytych zostało w ciągu 4 dni ponad pół miliona ekokubków wielorazowych Nicknack (link do video: TUTAJ). Największą areną, którą obsługuje w systemie Nicknack jest Sinobo Stadium (dawna Eden Arena) – czyli stadion domowy aktualnego wicemistrza i zdobywcy Pucharu Czech w piłce nożnej; Slavii Praga – o pojemności 19.370 miejsc siedzących.

 

4. Kto i gdzie w Polsce korzysta z systemu? Aby odpowiedzieć na to pytanie sięgnijmy po konkretne przykłady jego wdrożen z naszego podwórka. Szczegóły w następnym punkcie.

 

Warszawski festiwal Co jest grane 24 też korzysta z ekokubków wielorazowych.

Więcej podobnych materiałów video z innych polskich imprez TUTAJ.

 

6. Przykłady zastosowania systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego w Polsce.

 

System kaucji zwrotnej popularny był w Polsce przed transformacją ustrojową i dotyczył głównie butelek. Po transformacji opakowania zwrotne praktycznie przestały istnieć na rynku. Pierwsze kubki wielorazowe pojawiły się w Polsce w roku 2011. Były to jednak niewielkie serie, ponieważ nikt w naszym kraju nie dysponował odpowiednim zapleczem aby je serwisować w przemysłowych ilościach. Powstanie firmy, która by to umożliwiła było jednak wyłącznie kwestią czasu.

 

Pierwszym w Polsce festiwalem, który zdecydował się na system ekokubka wielorazowego był katowicki OFF (2016) a już w tym samym roku dołączyły do niego w tym zakresie również katowicki festiwal Tauron Nowa Muzyka i Audiolake Festival nad jeziorem Nyskim. Obecnie z systemu korzystają również Olsztyn Green Festival (od 2017), warszawskie Co jest grane festival oraz Instytut Festival (oba od 2018 – sukces wprowadzenia ekokubka na tym drugim opisał portal housmafia.pl: TUTAJ) a także kameralne imprezy jak raciborski Intro Festival (publikacja n/t raciborskich ekokubków: TUTAJ) czy pleszewski Red Smoke Festival (oba od 2018).

 

Pierwszym producentem piwa w Polsce, który rozpoczął implementację systemu ekokubka wielorazowego na swoich imprezach była lubelska Perła – Browary Lubelskie S.A. (sponsor wspomnianych Tauron Nowa Muzyka, Olsztyn Green Festival oraz Co jest grane festival). Za sprawą Perły powstał też pierwszy brandowany polski wielorazowy ekokubek festiwalowy (grafika: TUTAJ – Tauron Nowa Muzyka 2017). W styczniu 2019 roku decyzję o implementacji systemu – w porozumieniu z miastem Gliwice – podjął operator najnowocześniejszej hali w Polsce, oddanej do użytku w 2018 roku; Areny Gliwice. W sierpniu 2019 wdrożenie nastąpiło na Stadionie Zimowym w Tychach decyzją tamtejszego gastronoma w porozumieniu z klubem Mistrza Polski w hokeju na lodzie – GKS Tychy. Wszystkie w/w obsługuje Nicknack.

 

Swoje ekokubki wielorazowe Nicknack posiada również Kompania Piwowarska S.A. (marki Tyskie oraz Lech), Red Bull Polska, stadion „PGE Narodowy” w Warszawie, dzięki inicjatywie MOSiR Rybnik: 12-krotny Mistrz Polski na żużlu ROW Rybnik oraz miasto Rybnik (prasowa publikacje n/t ekokubków rybnickich: TUTAJ i TUTAJ), 14-krotny Mistrz Polski w piłce nożnej Górnik Zabrze (publikacja: TUTAJ) oraz aktualny Mistrz Polski w hokeju na lodzie GKS Tychy (reakcja kibiców na klubowy ekokubek: TUTAJ). W roku 2018 ekokubki wielorazowe ze specjalnym logo „to się NOSI nad Wisłą” zadebiutowały w Polsce również w otwartym terenie warszawskich bulwarów wiślanych. Wszystko za sprawą współpracy gdyńskiej firmy K.D. Projekt Krzysztofa Dobroszka, warszawskiej Horeca Group z Nicknack (publikacja n/t akcji: TUTAJ oraz na fb nieformalnej dziewiętnastej dzielnicy Warszawy; Wisły TUTAJ). Inicjatywa spotkała się z bardzo ciepłym przyjęciem ze strony konsumentów.

 

Kooperacja wspomnianej K.D. Projekt z Nicknack zaowocowała również produkcją ekokubków wielorazowych dla najbardziej znanej federacji MMA w Polsce; KSW, która na gali nr 47 dnia 21.03.2019 r. w łódzkiej Atlas Arenie (link do video: TUTAJ) umożliwiła kibicom korzystanie z kubków wielorazowych obok jednorazówek a na gali 48 dnia 27.04.2019 r. w Lublinie wdrożyła już w pełni funkcjonujący system.

 

Z systemu ekokubka wielorazowego korzysta również Kraków Live Festival, Orange Warsaw Festival oraz gdyński Open’er Festival. Z kolei kubki wielokrotnego użytku z logo „Żywiec” można spotkać też na imprezach sponsorowanych przez tą znaną markę.

 

Perle – Browarom Lubelskim S.A. należy się z kolei ekologiczny Oskar wśród producentów piw. Podsumowując natomiast działalność np. firmy Nicknack w Polsce można powiedzieć, że to już setki tysięcy kubków jednorazowych nie trafiły na śmietnik, ponieważ zostały zastąpione ekokubkami wielorazowymi, które dalej są gotowe do użycia na następne eventy.

 

Na katowickim OFF Festival w roku 2018 po raz pierwszy pojawił się ekokubek brandowany z logo Lech.

 

Oryginalny post z facebooka Intro Festivalu. W komentarzach reakcje fanów na wprowadzenie systemu (kaucja 7 zł).

 

 

7. System kaucjonowanego ekokubka wielorazowego najkorzystniejszy wg naukowców m.in. z Niemiec, Austrii i Szwajcarii.

 

Zanim system kaucjonowanego ekokubeka wielorazowego zdominował imprezy masowe w Europie Zachodniej, jego wdrożenie było przedmiotem wielu analiz, w tym z zaangażowaniem międzynarodowego grona naukowców.

 

1. Chętnym do zgłębienia tematu polecamy w szczególności opracowanie naukowe dot. porównania różnych systemów kubków do sprzedaży napojów na imprezach masowych – ze szczególnym uwzględnieniem dużych imprez jak np. turniej Euro 2008 w piłce nożnej oraz niemieckiej Bundesligi – i ich wpływu na środowisko. Całość dostępna jest TUTAJ. Przedmiotowa pozycja – napisana w języku ang. – liczy 137 stron i obejmuje ocenę ekologicznych obciążeń podczas całego cyklu użytkowania kubków jednorazowych i wielorazowych. Przeprowadzono ją przy użyciu dwóch uznanych metod; agregacji i ekoindykacji oraz odpowiedniej punktacji dot. wpływu na środowisko. Wartą wzmianki ciekawostką wydaje się być informacja ze str. 45 o prawdopodobnie pierwszym europejskim ekokubku wielorazowym, który pojawił się wiosną 2003 roku w szwajcarskim ZOO w Lucernie.

 

Opracowanie zostało następnie zweryfikowane przez niezależnego recenzenta, doktora Paula W. Gilgena ze szwajcarskiego federalnego laboratorium badań materiałów i technologii (Eidgenössische Materialprüfungsamt und Forschungsanstalt) w Dübendorfie, który potwierdził prawidłowość użytej metodologii badań oraz stwierdził iż – na podstawie wyników wspólnych badań przeprowadzonych przez Austriacki Instytut Ekologii (Österreichisches Ökologie-Institut), Niemiecki Instytut Ekologii (Deutsches Öko-Institut e.V.) oraz szwajcarską firmę Carbotech AG a także biorąc pod uwagę aspekty ekologiczne – ekokubki wielorazowe są polecane dla dużych imprez, takich jak UEFA EURO 2008. Ta sama rekomendacja dotyczy niemieckiej Bundesligi oraz innych dużych imprez masowych i opiera się na jasnych, konketnych wynikach, które zostały potwierdzone przez dokładną analizę i wykazują wyraźne korzyści systemu ekokubka wielorazowego w stosunku do wszystkich systemów kubka jednorazowego.

 

Informacja o zastosowanych na EURO 2008 po raz drugi na tego typu imprezie – po Mistrzostwach Świata w piłce nożnej w Niemczech 2006 – kaucjonowanych ekokubkach wielorazowych, pojawiła się w oficjalnym raporcie UEFA z imprezy, na str. 47 (link do publikacji – liczącej 80 stron – TUTAJ. Wcześniejsza rekomendacja okazała się zatem w pełni trafna.

 

2. Kompleksowego porównania kubków wielorazowych z kubkami biodegradowalnymi dokonano również w 2017 roku na Uniwersytecie w australiskiej Adelajdzie. Kolejny raz wykazano wyższość systemu kubków wielorazowych a publikacja dostępna jest TUTAJ.

 

3. Warte lektury wydaje się również inne, niezależne porównanie kubków jednorazowych z ekokubkami wielokrotnego użytku, wyłącznie pod kątem ich wpływu na środowisko naturalne. Materiał pochodzi tym razem z USA (link: TUTAJ) i również zaleca stosowanie ekokubka wielorazowego.

 

8. Ciekawe zagraniczne implementacje systemu. Bayern pierwszy wśród gigantów, Borussia Dortmund druga.

 

Od wspomianych piłkarskich MŚ 2006 i ME 2008 system ekokubka wielorazowego pojawia się często na festiwalach (trudno wymieniać ze względu na ilość, ale dla przykładu – znane Polakom – czeskie z polskojęzycznymi wersjami stron internetowych; Colours of Ostrava, Beats for Love, Hip Hop Kemp) oraz na sportowych arenach w Europie i na świecie jak np. na ME w piłce nożnej Francja 2016, MŚ w piłce ręcznej Francja 2017, MŚ w piłce nożnej Rosja 2018, na meczach piłki nożnej w Niemczech (Werder Brema, Union Berlin, Eintracht Frankfurt, Vfb Stuttgart, Bayern Monachium), czeskiej ekstraligi piłkarskiej (Bohemians 1905 Praga – wszystkie 19 edycji Nicknack począwszy od pierwszej z września 2012 roku na zdjęciu obok a link do publikacji TUTAJ, Slavia Praga – link TUTAJ), meczach czeskich klubów hokeja na lodzie (Skoda Plzen, Bili Tigri Liberec, Dukla Jihlava, Dynamo Pardubice, Orli Znojmo, Zubr Prerov, AZ Havirov), słowackiej ligi piłkarskiej (MSK Żilina). Dla w/w podmiotów czeskich i słowackich ekokubki produkuje i serwisuje Nicknack, często współpracując również ze znanymi w Polsce czeskimi markami piwa; Pilsner Urquell, Radegast, Birell, Gambrinus, Excelent, Staropramen, Ostravar, Budejovicky Budvar, Lobkowicz, Svijany, Bernard czy też słowackimi; Zlaty Bażant i Urpiner oraz z kultową czecho-słowacką marką Kofola.

 

Dla wszystkich, którzy uważają, że wdrożenie systemu ekokubka wielorazowego jest niemożliwe ze względu na wielkość obiektu, potężną frekwencję oraz charakter imprezy niech za przykład posłuży wspomniany już Bayern Monachium, na którego każdy mecz przychodzi ponad 70 tys. widzów. System – z kaucją za ekokubek w wysokości 2 Euro – działa na bawarskiej Allianz Arenie – której całkowita pojemność wynosi aż 75.021 miejsc – od początku sezonu 2018/19 i klub już zdążył otrzymać nagrody za to proekologiczne wdrożenie (link do publikacji TUTAJ i TUTAJ). Co ciekawe; piewotnie ekokubki Bayernu były z polikarbonu. Z czasem pojawiły się już wyłącznie polipropylenowe.

 

Warto przytoczyć jednak znamienną wypowiedź CEO Allianz Arena München Stadion Gmbh; Jürgena Mutha, który jeszcze przed dokonaniem wdrożenia powiedział: „(…) Zleciliśmy instytutowi ochrony środowiska Intechnica, aby zbadał nasz stadion pod kątem możliwości wdrożenia systemu. Raport jednogłośnie zalecił wprowadzenie systemu kubków wielorazowych. Muszę wspomieć jednak, że już wcześniej zapewniliśmy pełną kompostowalność używanych na stadionie kubków jednorazowych. Jako operator areny skupiamy się na jakości usług. Wyzwaniem będzie zatem utrzymanie tempa w zakresie wydawania napojów i zwrotu kubków, w tym zwrotu kaucji. Zarówno my, jak i odwiedzający będziemy musieli się do tego przyzwyczaić. Ale tego właśnie chcemy: aby jeszcze lepiej chronić środowisko. Uważam to za wspólny wysiłek, w który wszyscy musimy angażować się jeszcze bardziej.” Prezes Rady Nadzorczej Bayernu Monachium; Karl-Heinz Rummenigge dodał: „Ochrona środowiska to ważna kwestia, a FC Bayern wykona swoją część pracy w tym zakresie.” Link do żródłowej publikacji TUTAJ.

 

Na system kubków wielorazowych (wycofując jednorazówki z PLA) przeszła również od początku sezonu 2019/20 Borussia Dortmund (publikacja: TUTAJ). Było to jeszcze większe wyzwanie niż w Monachium, ponieważ jej Signal Iduna Park mieści aż 81.365 widzów i jest największą areną w Niemczech.

 

Wymieniając udane wdrożenia należy zauważyć, iż system ekokubka zwrotnego Nicknack upodobały sobie również ogrody zoologiczne. Aż osiem czeskich, w tym często odwiedzane przez Polaków; ZOO Ostrava, ZOO Olomouc i ZOO Dvur Kralove od dawna korzysta z tego dobrodziejstwa. Ostatni z wymienionych już od roku 2014, jako pierwszy w Czechach. Przetłumaczony na język polski dokument z tej pionierskiej implementacji – stanowiący ciekawy materiał poglądowy dla polskich ogrodów zoologicznych – można przeczytać TUTAJ. Na zdjeciach obok natomiast kilka serii ekokubków Nicknack ostrawskiego ZOO (Link do polskojęzycznej publikacji TUTAJ), którego dyrektor inż. Petr Čolas jest wielkim zwolennikiem systemu i szczerze go poleca polskim placówkom. A przecież misją ogrodów zoologicznych jest m.in. edukacja w zakresie ekologii i ochrony naszego ekosystemu.

 

Podobnie swoją misję odbierają uczelnie i te również decydują się na korzystanie z systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego (Uniwersytety w Brnie i Ostrawie – publikacje TUTAJ i TUTAJ). Ciężko sobie też wyobrazić, że któryś ze studentów nie zostawi sobie na pamiątkę oficjalnego ekokubka swojej uczelni.

 

W trend używania własnych kubków wielorazowych – dla zaspokojenia oczekiwań fanów a przy okazji likwidując problem śmieci – wpisują się też czeskie zespoły muzyczne. Wymieńmy te bardziej znane: Kristof, Citron, Kabat, Tri sestry. Dla w/w czeskch podmiotów kubki produkuje i serwisuje firma Nicknack, dzięki której – od początku jej działalności w 2011 roku – nie powstało już w sumie 858 ton śmieci w postaci zużytych kubków jednorazowych.

 

9. Wnioski i podsumowanie.

 

Rezygnujemy z plastikowych jednorazówek ale nie odrzucamy plastiku całkowicie. Polipropylen jest tworzywem, z którego wręcz powinniśmy korzystać. Róbmy to jednak w sposób właściwy i odpowiedzialny tzn. wielokrotnie i recyklując oraz edukując, ponieważ wiedza n/t korzystania z tworzyw sztucznych – w sytuacji kiedy spotykamy je każdego dnia – jest również niezbędna.

 

Jeśli ktokolwiek jeszcze kwestionuje udane implementacje systemu ekokubka wielorazowego w Polsce czy też zasadność przytoczonych zagranicznych rekomendacji dla rynku polskiego powinien mieć na uwadze, że żaden z polskich podmiotów, który wdrożył system kaucjonowanego ekokubka wielorazowego już z niego potem nie zrezygnował.

 

System na imprezach masowych ma głęboki sens wizerunkowy oraz ekonomiczny zarówno dla właścicieli jak i operatorów aren, na których się odbywają imprezy, współpracujących firm cateringowych, klubów sportowych, partnerów (sponsorów) czy też samych gości (win-win-win). Wyznaczone, oczekiwane cele systemu – jak pokazuje praktyka – zostają spełnione. Ekokubki są bezpieczne, ładne i praktyczne a proekologiczny wątek projektu jest interesujący dla mediów oraz klientów, zapewniając mu wiralną reklamę. Tym samym implementacja systemu jest w pełni uzasadniona i można domniemać, iż od roku 2021 stanie się w Polsce standardem. Taką nadzieję wyraża też Areta Szpura, znana z kampanii #stopslomkom i „Coś dla planety” (link TUTAJ).

 

Zapraszamy miasta i gminy, operatorów aren widowiskowo-sportowych, ogrody zoologiczne, parki rozrywki, organizatorów festiwali, koncertów czy innych eventów, producentów piwa (oraz innych napojów) a także kluby sportowe oraz gastronomów do korzystania z całkowicie bezpiecznych dla zdrowia ekokubków z polipropylenu oraz współpracy w zakresie implementacji systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego dla naszego wspólnego dobra.

 

Jarosław Bem

CEO Interpretor Sp. z o.o.

nicknack.pl

fb.com/nicknackPL

 

Praca własna, aktualizowana (ostatnia aktualizacja: 20.04.20). Wszelkie prawa zastrzeżone.

 

Autor starał się by niniejsze opracowanie było jak najbardziej obiektywne i oparte wyłącznie na faktach. Z wiadomych względów zawiera lokowanie produktu, jakim jest ekokubek Nicknack oraz usługi pełnej implementacji systemu kaucjonowanego ekokubka wielorazowego Nicknack. Zapraszamy do dyskusji i przesyłania wszelkich krytycznych uwag oraz komentarzy na adres: biuro@nicknack.pl. Załączamy też link do tekstu źródłowego omawianej dyrektywy we wszystkich językach UE, który dostępny jest TUTAJ.

 

W materiale zostały wykorzystane projekty grafik oraz zdjęcia ekokubków Nicknack, wyprodukowanych dla następujących podmiotów: Perła – Browary Lubelskie S.A., Sodexo Prestige Sp. z o.o., Kompania Piwowarska S.A., Górnik Zabrze S.S.A., Miasto Rybnik, Agora S.A., Red Bull Polska Sp. z o.o., Endorfina Events Sp. z o.o., Browar Zamkowy Sp. z o.o. w Raciborzu, Grove Control Events & PR Sp. z o.o., Bohemians 1905 a.s., MSK Żilina a.s., SK Slavia Praha – fotbal a.s., Bili Tigri Liberec s.r.o., Zoologicka zahrada a botanicky park Ostrava.